Kleinur

Obżeramy się nimi jak tylko jesteśmy na Islandii. Żeby najbardziej obrazowo wytłumaczyć co to jest, powiem tylko tyle: wygląda jak chrust, tylko jest puszysty jak oponki i smakuje też jak oponki.

• 900 g mąki
• 240 g cukru
• 60 g margaryny
• 1 łyżeczka węglanu amonu
• 1/2 łyżeczki sody
• 5 łyżeczek proszku do pieczenia
• 500 ml maślanki lub mleka
• 1 jajko
• zapach cytrynowy lub kardamon

Rozetrzeć margarynę z mąką i dodać pozostałe suche składniki. Uformować "kopczyk" jak przy robieniu makaronu i wbić na srodek jajko i wlać mleko. Rozwałkować do grubości 1/2 cm. Pociąć na kawałki jak przy robieniu chrustu, czyli w romby z nacięciem w środku. Przewlec jeden róg przez dziurkę. Smażyć na rozgrzanym tłuszczu do uzyskania złocistego koloru.

Jagnięcina w sosie curry

Islandczycy uważają mięso jagnięce za najlepszy rodzaj mięsa. Chyba coś w tym jest...

• 1 kg jagnięciny, pociąć na duże kawałki
• 1/2 cebuli
• 1 łyżka curry
• 1 łyzka soli
• olej lub margaryna
• 2-3 łyżki mąki, albo zagęszczacza
• szklanka ryżu
• szklanka mleka

Włożyć mięso do dużego rondla, zalać zimną wodą. Zagotować i posolić. Gotować na małym ogniu przez 1 godzinę. W międzyczasie ugotować ryż i zrobić sos curry. Posiekać cebulę i podsmażyć na oleju na szklisto. Dodać curry i zdjąć z ognia. Dodać ok. 500 ml wywaru z jagnięciny i wszystko zagotować.Wymieszać mleko z mąką na jednolitą pastę i wlać do sosu, mieszając aż zgęstnieje. Przesiać sos, żeby odcedzić cebulę. Jeśli trzeba dodać jeszcze soli i curry. Podawać mięso z ugotowanym ryżem, sosem curry i ugotowanymi ziemniakami.

Islandzkie naleśniki

• 400 ml mąki
• 3 jajka
• 700 ml mleka
• 1/2 łyżeczki sody
• kardamon
• 60 g masła lub margaryny

Wbić jajka do mleka i dodać suche składniki. Mieszać aż mieszanina będzie gładka. Pozostawić na 1-2 godziny, potem rozpuścić masło i wlać do mieszaniny. Rozgrzać niewielką ilość tłuszczu na patelni. Wlać ciasto na patelnię do uzyskania cienkich naleśników. Smażyć z dwóch stron. Naleśniki posypujemy cukrem i zwijamy. Islandczycy często smarują je też dżemem rabarbarowym. Można oczywiście posmarować innym dżemem lub galaretką. Jeszcze tylko łyżeczka bitej śmietany do środka, złożenie w trójkąt i zajadanie!

Laufabrauð - przysmak na Boże Narodzenie

• 4 szklanki mąki
• 2 łyżki cukru
• 1 łyżka soli
• 1 łyżeczka proszku do pieczenia
• 3 szklanki mleka
• 1/4 szklanki masła
• oliwa lub smalec do smażenia

Wymieszać w dużej misce mąkę, cukier i proszek. Podgrzać mleko i masło razem, aż masło się roztopi. Połączyć je następnie z suchymi składnikami i dobrze wymieszać. Stolnicę posypać mąką, wyrzucić ciasto i rozwałkować BAAAARDZO, cienko. Pociąć ciasto w krążki o średnicy ok. 20 cm. Powstałe placuszki udekorować, nacinając je nożykiem do pizzy, zwykłym nożem lub nożyczkami (to narzędzia zastępcze; na Islandii można kupić specjalny przyrząd do tego celu). Tak powstałe surowe placuszki pieczemy w głębokim tłuszczu aż do złocisto-brązowego koloru, przewracając je raz w czasie smażenia. Jest to potrawa bożonarodzeniowa. Według zwyczaju islandzkiego można je skonsumować (dobry z hangikjöt) lub zawiesić jako ozdobę świąteczną.

Jólakaka - ciasto na Boże Narodzenie

• 3 szklanki mąki
• 2 i 1/2 łyżki proszku do pieczenia
• 1 łyżeczka kardamonu (olejku cytrynowego lub waniliowego)
• 1 kostka margaryny lub masła (miękkiego)
• 1 szklanka cukru
• 2 jajka
• 1/2 szklanki mleka
• 1 szklanka rodzynek
• 1/4 szklanki kandyzowanych skórek

Nagrzać piekarnik do 180°C, wysmarować foremkę o rozmiarach ok. 25 x15 cm. W misce wymieszać mąkę, proszek do pieczenia, kardamon. Rozetrzeć masło z cukrem, ubijając dodawać stopniowo jajka. Łączyć powoli z suchymi składnikami, potem z mlekiem, nie ubijać. Na końcu dodać rodzynki i skórkę. Ciasto przełożyć do foremki, wyrównać powierzchnię i piec 60-70 min.

Fjallagrasaflatbrauð - islandzki chlebek z fjallagrös

• 1 szklanka fjallagrös (mierzona po namoczeniu)
• 1 1/2 szklanki mąki żytniej
• 1/2 szklanki mąki jęczmiennej
• szczypta soli

Namoczyć porosty (jedna szklanka namoczonych porostów odpowiada ok. 2 szklankom suchych) przez kilka minut w letniej wodzie aby zmiękły, osączyć i posiekać. Wymieszać z mąkami i solą. Mieszać, dodając stopniowo gotującą wodę, aż do uzyskania twardego, sprężystego ciasta. Podzielić je na 12 równych części. Rozwałkować cienko i wyciąć okrągłe placki średnicy ok. 20 cm. Nakłuć je widelcem.
Dawniej pieczono chlebek na gorących kamieniach albo wprost na niedopalonych pozostałościach z pieca. Dziś możemy wykorzystać do tego celu płytę kuchni elektrycznej albo patelnię. Chlebek piecze się na dużym ogniu do momentu, aż zaczną się na nim pojawiać (od spodu) czarne plamki. Wtedy przewracamy go i pieczemy drugą stronę. Po upieczeniu, chlebki powinny być ułożone w stos i owinięte w folię lub wilgotną ściereczke. Inaczej staną się twarde i kruche, a powinny być raczej "gumiaste".
Najsmaczniejszy fjallagrasaflatbrauð jest podawany na ciepło z dużą ilością masła i sera albo na zimno z masłem i cienkimi plasterkami wędzonej baraniny.

Fjallagrasamjólk - zupa mleczna z fjallagrös

• duża garść islandzkich porostów
• 4 szklanki mleka
• 1 łyżka cukru zwykłego lub brązowego
• sól

Umyć i wysuszyć porosty. Wlać mleko do rondla i zagotować. Dodać fjallagrös i cukier, gotować przez 10 min. Dodać sól do smaku i gotowe!
W innej wersji, zupę gotuje się przez 2 godz. do uzyskania kleiku. Niektórzy dodają więcej cukru, ale dradycja tego nie nakazuje.

Vatnsdeigsbollur (kulki ptysiowe) - na Bolludagur

Przepis na 12-16 ptysiów:

• 6 łyżek stołowych masła
• 1 łyżeczka cukru
• szczypta soli
• szklanka mąki
• 3 jajka
• 2 szklanki bitej śmietany
• 1 szklanka polewy czekoladowej

Masło, szklankę wody, cukier i sól wrzucić do garnka i podgrzewać do roztopienia masła. Doprowadzić do wrzenia, dodać mąkę i mieszać energicznie drewnianą łyżką do momentu, aż ciasto będzie gładkie i zacznie odchodzić od łyżki i garnka. Zdjąć wówczas garnek z kuchni, i dodawać po kolei jajka, szybko mieszając, aby się nie ścieły. Przed dodaniem jajek można schłodzić lekko ciasto. Po zakończeniu dodawania jajek, ciasto powinno być błyszczące i na tyle twarde, żeby dało się formować. Łyżką formować "kopczyki", o średnicy ok. 5 cm i układać na blasze pokrytej papierem do wypieków. Włożyć do wcześniej nagrzanego piekarnika (200°C). Piec ok. pół godziny. Kidy ciastka ostygną, rozdzielić je w połowie i wypełnić dolną część bitą śmietaną. Górną połówkę posmarować pędzelkiem umoczonym w czekoladzie. Złączyc połówki i ptysie gotowe.

Saltkjöt og baunir - potrawa na Tłusty Wtorek

Przepis na 4-6 porcji:

• 1 szklanka żółtego łuskanego groszku
• 1 szklanka posiekanej cebuli
• 1 łyżeczki suszonego tymianku
• 1 i 1/2 kg solonej jagnięciny z kością
• 1/2 kg brukwi
• 1/2 kg ziemniaków
• 1/4 kg marchewki
• świeżo zmielony pieprz
• sól - opcjonalnie

Głównym składnikiem potrawy jest solona jagnięcina. Jeśli nie dostaniemy jej w sklepie, a ponoć jest to właśnie trudne wszędzie poza Islandią, to możemy przygotować ją samemu (przepis poniżej).
Groszek wrzucić do garnka i zalać 2 l wody. zagotować, dodać cebulę i tymianek. Gotować na wolnym ogniu przez godzinę, częściowo przykryć i mieszać od czasu do czasu. Dodać 1 kawałek mięsa do zupy. Pozostałe mięso ugotować osobno do miękkości. Pozostawić zupę gotującą się przez pół godziny.
W międzyczasie obrać warzywa i posiekać je w dużą kostkę. Wrzucić je do zupy i gotować następne 25 min., czasem mieszając i w razie potrzeby dodając wody. Kiedy warzywa i mięso są miękkie, doprawić potrawę pieprzem i ewentualnie solą. Mięso wyjąć z zupy i podawać osobno.

Saltkjöt - solona jagnięcina

• 1 1/2 kg jagnięcej łopatki
• 1/2 kg soli
• 1/4 szklanki cukru
• 1 łyżeczka saletry do peklowania mięsa

Pociąć mięso w duże kawałki, odciąć nadmiar tłuszczu. Mięso umyć i osuszyć. Wymieszać ze sobą sól, cukier i saletrę. Mięso obtaczać w tak przygotowanej mieszaninie, położyć je na dnie, wysypanej również mieszanką peklującą, miski. Kawałki mięsa powinny do siebie ściśle przylegać, w wszelkie odstępy między kawałkami powinny być wypełnione solą. Wierzch także przysypać słoną mieszanką. Przykryć mięso talerzem lub pokrywką i docisnąć. Odstawić w chłodne miejsce na przynajmniej 2 tygodnie. Po tym czasie należy mięso wypłukać pod bieżącą zimną wodą i gotować na wolnym ogniu przez ok. 45 min lub do miękkości. Jeśli mięso leżało w soli bardzo długo, może być za słone i wówczas należy przed ugotowaniem wymoczyć je w zimnej wodzie.

Vínarterta

• 1 kostka margaryny lub masła (miękkiego)
• 1 szklanka cukru
• 2 jajka (małe)
• 4 szklanki mąki
• 1 i 1/2 łyżeczki proszku do pieczenia
• 1 łyżeczka świeżo zmielonego kardamonu
• 1/2 szklanki mleka (lub do właściwej konsystencji)
• 1 i 1/2 szklanki dżemu rabarbarowego lub śliwkowego

Rozetrzeć masło z cukrem. Dodawać jajka po jednym ubijając. Dodać mąkę, proszek, kardamon. Wlewać mleko i mieszać. Zagniatać ciasto aż będzie gładkie. Powinno być miękkie i lekko kleiste. Uformować kule z ciasta, włożyć do woreczka foliowego i schłodzić w lodówce przez przynajmniej godzinę. Nagrzać piekarnik do 190°C. Ciasto podzelić na 6 części i rozwałkować je do średnicy ok. 20 cm, rozłożyć na blasze wyścielonej papierem do pieczenia i piec przez 12 min lub do momentu aż brzegi będą brązowieć. Po upieczeniu, jeszcze ciepłe ciasto posmarować dżemem, ostudzić, zawinąć w folię i trzymać tak przez przynajmniej parę dni. Kiedy zostawimy ciasto w chłodnym miejscu, może ono leżeć nawet parę tygodni i z "wiekiem" nabiera coraz lepszego smaku!

Rjúpusúpa - Zupa z pardwy

Korpus (kości) z pardwy umieścić w garnku wraz z marchewką, selerem i cebulą. Ok. 20 g żołądka i serca posiekać na kawałki i wrzucić do garnka, zalać 1/5 butelki Madeiry i 35 ml cherry. Dodać kilka gałśzek tymianku i jałowca i 1 liść laurowy. Ok. 1 litrem wody zalać zawartość garnka i gotować 2-3 godziny. Przecedzić. Wywar zagęścić stopionym masłem z mąką. Dodać ok. 1 litr śmietany i wątrobę z pardwy. Lekko zmiksować. Przyprawić kostką z kurczaka i kaczki oraz czarnym pieprzem. Można też dodać podsmażonych pieczarek. Na koniec, lekko podsmażone i pocięte na małe kawałeczki piersi z pardwy wrzucić do zupy.