31.10.2004r.

Iceland Review

Uniwersytet Krajów Zjednoczonych, UNU, założono w 1975 roku. Celem jego było zbudowanie światowego uniwersytetu nastawionego na pomoc krajom rozwijającym się. Kwatera główna mieści się w Tokyo, ale nauczanie odbywa się w różnych miejscach na całym świecie. Geotermalny Program Treningowy przeprowadzany jest w Orkustofnun, Krajowym Zarządzie Energetycznym na Islandii. Orkunstofnun zaczął współpracę z UNU w 1979 roku, wtedy też powstał Geotermalny Program Treningowy (UNU GTP).

Studia GTP prowadzone są w najbardziej odpowiednim miejscu na tego typu szkołę. Islandia jest geotermalną kopalnia złota. Przez teren kraju przechodzi Grzbiet Środkowoatlantycki, powstały na granicy płyt tektonicznych Ameryki Północnej i Eurazji. Islandia jest jednym z najbardziej aktywnych wulkanicznych rejonów na całym świecie, co oznacza, że posiada mnóstwo wód geotermalnych.
Islandia czerpie dużo korzyści z tego źródła. Ponad połowa całej energii produkowana jest przez źródła geotermalne. Widać więc, iż umiejscowienie w tym miejscu Uniwersytetu, w którym studiuje się przedmioty związane ze zjawiskami geotermicznymi, było odpowiednią decyzją.
"Jesteśmy ekspertami w wykorzystaniu energii geotermalnej" - mówi Lúdvik Georgsson, dyrektor UNU GTP, tłumacząc, dlaczego takie studia odbywają się w Islandii. Uniwersytet prowadzi poważne badania, dzisiaj jest to szansa dla studentów, mogą uczyć się i jednocześnie zwiedzać Półwysep Reykjanes, gdzie pod ziemią bulgocą geotermalne źródła.

Z całego świata

Na Islandii studiuje młodzież z całego świata. Jednak, każdego roku, jedynie 20 wybranych studentów uczestniczy w studiach UNU GTP, trwających 6 miesięcy. Większość kosztów pokrywa rząd islandzki, a 15% - studiujący.

"Celem programu jest pomoc państwom rozwijającym się, które posiadają znaczący potencjał geotermalny i sprawnie go wykorzystują. Celem Uniwersytetu jest wyszkolenie grupy profesjonalistów, którzy mogą badać i rozwiązywać problemy związane z wykorzystaniem źródeł geotermalnych w swoich rodzinnych krajach" - mówi Lúdvik. Potem krzyczy: "Grupa! Fotografia!", sygnalizując studentom, aby zebrali się razem.
Dla studentów, jak Flora Mwawughanga, która pracowała dla firmy energetycznej w Kenii, ta wycieczka jest szansą zbliżenia się do środowiska naturalnego i zdobycia umiejętności uzyskiwania tak zwanej "zielonej energii".
Mniej więcej 9% zasobów energetycznych Kenia czerpie ze źródeł geotermalnych. Rząd tego kraju dąży do podwyższenia tego odsetka do 25%. Kenia przoduje na kontynencie afrykańskim w rozwoju badań nad tymi zasobami.
"Bardzo wiele korzystam z tutejszych zajęć" - mówi Mwawughanga po fotografii grupowej. Opowiada jak będzie przekazywać swoja wiedzę dalej, innym Kenijczykom, a potem dodaje: "Mam nadzieję, że Kenia stanie się bardziej przyjazna środowisku i będzie możliwe stworzenie nowego prawa pozwalającego w lepszym stopniu je chronić. Wierzę też, że energia w Kenii będzie tańsza, jeśli będziemy lepiej nią gospodarować".

Czy czujesz ten zapach?

Fotografia zrobiona. Grupa zbiera się w autobusie, aby przebyć drogę do Reykjanestá, gorących źródeł mieszczących się nieopodal Grindavíku. Zapach gorących źródeł można poczuć zanim się je zobaczy. Odór zepsutych jaj jest wywołany siarkowodorem, ale studentom wydaje się być zapachem pyłu z glinki i skał. Studenci bawią się wycieczką, ale mają świadomość, że Geotermalny Program Treningowy UNU jest czymś więcej niż podróżą i zwiedzaniem geologicznych cudów Islandii.
"Mamy 9 różnych wycieczek, ale każdego roku wybieramy 5 lub 6. Wycieczki te tematycznie dotyczą na przykład otworów wiertniczych, zasobów energii, badań środowiska, chemii cieczy o podwyższonej temperaturze i utylizacji geotermalnej. Studenci spędzają także dużo czasu pracując nad projektami, które są powiązane z tym co robią u siebie lub są ważne dla ich kraju" - mówi Lúdvík stąpając między parą wodną buchającą spod ziemi.
"Pracuję nad projektem dotyczącym geotermicznego systemu dostarczającego wodę" mówi Alper Baba, profesor z tureckiego uniwersytetu. Zwraca on uwagę na to, że w jego kraju, system geotermalny jest zanieczyszczony borem.
"Bardzo wiele daje wymiana informacji między ludźmi z różnych krajów. Islandia jest jak 'mózg' zawiadujący wszystkim, wszyscy ludzie mają pomysły jak rozwiązać geologiczne problemy i wszyscy spotykają się na Islandii, aby wymienić się tymi pomysłami. To bardzo ważne dla mojego kraju, ponieważ mamy bardzo dużo geotermalnych problemów, z którymi Islandczycy już sobie poradzili. Baba jest daleko od domu. Mieszka w Canakkale, które mieści się niedaleko historycznej Troi. Jak więc żyje mu się tu, na wyspie, w porównaniu z życiem w rodzinnym mieście? "Jestem szczęśliwy tutaj w Islandii. To miłe, czyste i ciche państwo, plusem są białe noce, które pozwalają mi pracować do północy. Dziwi mnie jednak, że w tak bogatym i czystym kraju, nie przykłada się dużej wagi do recyklingu. W przeszłości, Turcy zignorowali problem recyklingu i teraz mamy wielki problem. Islandczycy powinni myśleć więcej o przyszłości" - mówi Baba.

Szerokie bogactwo

Geotermalny Program Treningowy rozszerza się na cały świat, Islandia odgrywa w nim jednak główną rolę. Umożliwia krajom rozwijającym się czerpać energię z własnych źródeł naturalnych. "Program daje bardzo dobre rezultaty. W wielu krajach, studenci tego Uniwersytetu stają się specjalistami od spraw geotermalnych" - mówi Lúdvík.
Jak duże znaczenie ma przeprowadzanie takiego programu?
Światowa konferencja ekspertów od spraw geotermalnych, zorganizowana została przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Geotermiczne w Japonii w 2000 roku. Prawie 10% ekspertów uczestniczących w tej konferencji (62 osoby) ukończyła UNU. Studenci ci nie tylko byli obecni na konferencji, ale mieli swoje wystąpienia i przedstawiali rezultaty swoich obecnych badań.
Kraje rozwijające się powinny brać przykład z Islandii, gdy zastanawiają się czy powinni zainwestować w energię geotermalną. Islandia jest nowoczesnym, bogatym krajem z pierwszorzędnymi szkołami i zdrową, długowieczną ludnością. Jeszcze niecałe 40 lat temu, Islandia była wpisana przez Narody Zjednoczone na listę krajów rozwijających się. Lúdvík zwraca uwagę, że głównym czynnikiem, który spowodował podwyższenie standardu życia była właśnie energia geotermalna.
Według Lúdvíka, Filipiny są przykładem na to, jak centrum akademickie na Islandii ma wpływ na inne kraje. "Filipiny"- mówi - "są jednym z krajów przodujących w otrzymywaniu energii ze źródeł geotermalnych. Wielu z ich specjalistów studiowało tutaj w Islandii. Specjaliści ci planują obecnie założenie własnych szkół". Wielka przygoda z geotermicznymi cudami natury nie może się skończyć, zanim nie zatrzymamy się w elektrowni Svartsengi i bardzo popularnej wśród turystów Błękitnej Lagunie.
"Elektrownia Svartsengi jest pokazową elektrownią pod każdym względem. Studentom trudno zrozumieć, jak może być tak czysto wokół tego typu fabryki. Nigdy nie kojarzyły im się one z czystością."
Elektrownia generuje gorącą wodę i elektryczność dla prawie całego półwyspu Reykjanes. Miejsce to wygląda jak po wybuchu bomby jądrowej, z rurami na wierzchu, z bezkresem pary wodnej, ale jednak zachwyca ludzką pomysłowością, a produkowana tą drogą tania energia jest przykładem korzyści jakie płyną z posiadania zasobów geotermalnych.