17.03.2006r.

Określając daty, czy mówiąc o stosowanym na przestrzeni dziejów Islandii systemie kalendarzowym, często dochodzi do nieporozumień. Podczas, gdy kościół islandzki używał kalendarza juliańskiego, ludzie posługiwali się swoim własnym kalendarzem, opartym na porach roku i czynnikach klimatycznych. Rok był podzielony w prosty sposób na dwie równe części - Zimę i Lato. Wiek człowieka był liczony nie w latach a w "zimach", zgodnie ze zwyczajem, który do tej pory używany jest w stosunku do żywego inwentarza. Początek lata był odpowiednikiem nowego roku. Rok był podzielony ponadto na miesiące księżycowe - od jednego księżyca do drugiego, czy od jednej pełni księżyca do drugiej. Odliczanie dni nie było dokładne, szczególnie w miesiącach letnich, kiedy noce są jasne i trudno jest dostrzec księżyc.

System, o którym mowa, ulegał modyfikacjom, aż w końcu przyjęto podział na 7-dniowe tygodnie, a więc kalendarz składał się z 52 tygodni i 12 miesięcy po 30 dni, plus 4 dni. Jednak dawało to w sumie tylko 364 dni. Kalendarz staroislandzki dopuszczał więc dodawanie jednego tygodnia latem, co 5 lub 6 lat, które nosiło nazwę sumarauki (ekstra lato), by wprowadzić poprawkę na tę rozbieżność.

Po wprowadzeniu chrześcijaństwa ok. 1000 roku, stary kalendarz był stopniowo przerabiany, by dopasować go do kalendarza juliańskiego, choć ten proces nie został prawdopodobnie zakończony do 1200 roku. Kalendarz staroislandzki jest jedynym znanym przykładem w Europie północnej, alternatywnego kalendarza, istniejącego równolegle z oficjalnym kalendarzem kościelnym. Jest kilka różnych wyjaśnień tego zjawiska. Po pierwsze, wiele praw Republiki Islandii (ustanowionej w 930 roku) było powiązanych z czasem odliczanym na podstawie starego kalendarza, więc zmiana kalendarza wymagałaby zmian w prawie. Po drugie, chrześcijaństwo nie było Islandii narzucone, ale przyjęte dobrowolnie, przez kompromis osiągnięty na zebraniu Alþingi, a ustanowione prawa i umowy dotyczące świeckich spraw zachowały ważność. Ani z administracyjnych ani z religijnych powodów, nie było nagłej potrzeby, natychmiastowego zniesienia starego kalendarza. I wreszcie po trzecie, istniejący kalendarz miał trochę przekłamań, a zarazem był w przeszłości łatwo korygowany i zmieniany, co czyniło go możliwym do dostosowywania do wymagań kalendarza kościelnego.

Podczas, gdy kościół używał swojego kalendarza, farmerzy i rybacy niezmiennie korzystali ze staroislandzkiego. Dopiero w XVIII wieku, ludzie świeccy zaczęli używać łacińskich nazw miesięcy. Chociaż daty urodzin ludzi były zapisywane w księgach kościelnych, jako miesiąc i dzień, to każdy człowiek używał swojej daty urodzin, jako dany dzień w danym tygodniu zimy lub lata.

Ludzie używali też nazw starych miesięcy księżycowych. Powszechnie stosowano takie nazwy miesięcy jak: þorri (rozpoczynający się od ok. trzeciego tygodnia stycznia), góa (od trzeciego tygodnia lutego), czy einmánuður (od trzeciego tygodnia marca).

Inne miesiące miały wiele różnych nazw: w "Eddzie" Snorri'ego Sturlusona (1178-1241), spotykamy takie określenia na miesiące letnie: gaukmánuður (miesiąc kszyka), sátíð (czas siewu), eggtíð (czas jajek), stekktíð (czas jagniąt), sólmanuður (miesiąc słońca), selmanuður (miesiąc wypasania), heyannir (czas siana), kornskurðarmanuður (miesiąc zbioru kukurydzy) i haustmanuður (miesiąc jesienny). Pierwszy miesiąc zimy miał nazwę gormanuður (krwawy miesiąc - sezon uboju inwentarza), drugi to ýlir (miesiąc świątecznych chłopców; odpowiedniki naszego mikołaja) lub frermanuður (miesiąc zamarzania), trzeci - mörsugur (czas ssania tłuszczu) lub hrútmanuður (miesiąc barani).